Huyệt Huyền Chung: Vị Trí, Tác Dụng Và Áp Dụng Trong YHCT

Huyệt Huyền Chung thuộc 36 huyệt vị quan trọng nhất trên cơ thể con người. Huyệt được ứng dụng rộng rãi trong việc điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. 

Huyệt Huyền Chung là gì? Vị trí ở đâu?

Theo y học cổ truyền (YHCT), huyệt Huyền Chung còn được gọi với nhiều tên như Tuyệt Cốt, Tủy Hội. Trong đó, “Tuyệt” có nghĩa là “đoạn cuối cùng”, còn “Cốt” nghĩa là “xương”. Theo tài liệu xưa, người ta thường mang thêm cái vòng có chuông nhỏ như lục lạc ở cổ chân, đặc biệt là với trẻ nhỏ với chất liệu bằng bạc. Khi di chuyển, chiếc chuông phát ra âm thanh leng keng. Từ đó, cái tên huyệt Huyền Chung ra đời.

Trong Đông y, huyệt đạo này có đặc trưng là hội huyệt của Tủy và là huyệt lạc của tam kinh dương thuộc các huyệt vị bàn chân, gồm Kinh Bàng Quang, Kinh Đởm và Kinh vị.

Huyệt Huyền Chung nằm ở phần trên của đỉnh mắt cá chân, lui về phía ngoài 3 tác, nằm giữa bờ sau của xương mác và gân cơ mác bên dài cùng cơ mác bên ngắn. Phía dưới huyệt có đặc điểm giải phẫu: Dưới da là khe giữa cơ mác ngắn và bờ trước xương mác; thần kinh vận động cơ là nhánh của dây thần kinh cơ – da; phần da vùng huyệt do tiết đoạn thần kinh L5 chi phối.

Tác dụng của huyệt Huyền Chung trong YHCT

Theo y học cổ truyền, huyệt Huyền Chung là một trong các huyệt trên cơ thể có nhiều tác dụng với sức khỏe con người, nhưng nổi bật nhất là công dụng thanh tủy nhiệt, khu phong tà, tiết đờm hỏa, thượng thiên vị sơ và bổ tỳ thận phế. Cụ thể, huyệt đạo này giúp điều trị các bệnh liệt chi dưới và đau nhức phần cổ gáy.

Ngoài ra, Huyền Chung còn được ứng dụng để trị bệnh khớp gối và các vùng mô mềm xung quanh khớp bị viêm, người đau khớp gối hoặc đau lưng. Huyệt Tuyệt Cốt còn giúp trị chứng đau họng, chảy máu mũi hoặc bụng bị nóng. Một công dụng nữa của huyệt đạo này là trị chứng đau cẳng chân, đau nhức xương từ bên trong.

Cách day bấm và châm cứu huyệt Huyền Chung hỗ trợ chữa bệnh

Do những tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe nên huyệt Huyền Chung được ứng dụng nhiều trong điều trị bệnh lý bằng cách bấm huyệt hoặc châm cứu.

Cách day bấm huyệt Huyền Chung

Cũng như nhiều huyệt đạo khác, trước khi day bấm Huyền Chung cần xác định rõ vị trí của huyệt. Sau đó dùng ngón trỏ hoặc ngón giữa ấn một lực vừa phải lên vị trí huyệt đạo. Giữ cố định trong khoảng 1 phút rồi xoa nhẹ lên huyệt đến khi có cảm giác thoải mái. Cuối cùng, massage nhẹ nhàng tại vùng hay vị trí huyệt bị đau nhức, khó chịu.

Phương pháp châm cứu

Ngoài xoa bóp – bấm huyệt, Huyền Chung còn được các thầy thuốc y học cổ truyền sử dụng bài châm cứu tác động vào vị trí huyệt để cải thiện tình trạng sức khỏe cho bệnh nhân. Là phương pháp trị liệu không dùng thuốc, khi châm cứu sẽ dùng kim châm tác động trực tiếp lên huyệt vị bằng cách đâm xuyên qua da vào bên trong cơ thể. Thông qua cơ chế đả thông kinh lạc, phương pháp này sẽ giúp lưu thông khí huyết và cân bằng âm dương, từ đó giúp chữa trị một số bệnh lý và cơ thể khỏe mạnh hơn.

Cách châm cứu như sau: Dùng kim châm cứu châm thẳng vào huyệt với độ sâu khoảng 1 đến 1.5 thốn, sau đó ôn cứu trong khoảng 5 – 10 phút và cứ từ 3 – 5 tráng. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý và sức khỏe của bệnh nhân, thầy thuốc sẽ điều chỉnh thời gian châm cứu và phối hợp với huyệt đạo khác. Tuy nhiên, để tránh những rủi ro không mong muốn, người bệnh không nên tự ý châm cứu tại nhà.

Lưu ý cần nhớ khi xoa bóp, bấm huyệt tại nhà

Xoa bóp bấm huyệt được xem là liệu pháp hỗ trợ điều bệnh không dùng thuốc an toàn. Tuy nhiên, trong quá trình bấm huyệt vẫn cần lưu ý những điều sau để tránh những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra:

• Trước khi thực hiện xoa bóp bấm huyệt cần phải trang bị kiến thức cơ bản về lĩnh vực này để đạt hiệu quả cao nhất.
• Khi bấm huyệt cần phải xác định chính xác vị trí của huyệt đạo và thực hiện đúng cách.
• Tuyệt đối không áp dụng phương pháp này với bệnh nhân ưng thư, phụ nữ mang thai hay người có tiền sử tim mạch, suy hô hấp, hen suyễn…
• Khi thực hiện nên chọn nơi yên tĩnh, hạn chế âm thanh ánh sáng và vị trí ngồi hoặc nằm sao cho thoải mái nhất.
• Người bệnh cũng không nên lạm dụng phương pháp bấm huyệt để giảm đau hoặc điều trị bệnh. Bởi, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thể điều trị tận gốc.
• Trong quá trình bấm huyệt, cần đặc biệt chú ý đến phản ứng của cơ thể. Nếu xuất hiện các vấn đề bất thường như nôn, chóng mặt…cần dừng việc xoa bóp lại và hỏi lại chuyên gia.
• Tránh day ấn vào vị trí huyệt đang bị sưng, viêm hoặc vết thương hỏ.
• Không bấm huyệt sau khi ăn no hoặc bụng đang đói.
• Trước khi bấm huyệt, người bệnh không sử dụng các thực phẩm kích thích như rượu, bia, trà, cà phê.
• Bệnh nhân nên xây dựng lối sống lành mạnh, kết hợp bổ sung dưỡng chất đầy đủ để cơ thể sớm khỏe mạnh.

Là một trong những huyệt đạo quan trọng trên cơ thể, huyệt Huyền Chung được ứng dụng nhiều trong điều trị các bệnh lý. Tuy nhiên, khi thực hiện xoa bóp bấm huyệt hoặc châm cứu, người bệnh cần chuẩn bị đầy đủ kiến thức hoặc hỏi ý kiến của chuyên gia để hạn chế rủi ro.