Các bài tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng hiệu quả nên áp dụng

Tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng là phương pháp điều trị bệnh khá hiệu quả và an toàn. Người bệnh có thể áp dụng các phương pháp trị liệu này dưới sự hướng dẫn của thầy thuốc hoặc thực hiện tại nhà. Để hiểu rõ hơn về phương pháp này, mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.

Mục tiêu của phương pháp vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống thắt lưng

Thoái hóa cột sống (đốt sống) lưng là căn bệnh thường diễn biến rất âm thầm với các cơn đau âm ỉ gây ảnh hưởng lớn đến vận động của người bệnh.

Bệnh lý này thường xuất hiện với các triệu chứng như:

• Đau mỏi thắt lưng khi lao động nặng, thay đổi tư thế hoặc mang vác đồ vật quá sức.
• Đau lưng nhiều hơn khi ho, hắt hơi hoặc thay đổi thời tiết.
• Sáng sớm ngủ dậy thường bị cứng cơ vùng cột sống.
• Đĩa đệm có dấu hiệu bị thoái hóa, xuất hiện các cơn đau mãn tính từ lưng lan xuống đùi và hai cẳng chân..

Gần như trong hầu hết các phác đồ điều trị thoái hóa cột sống lưng đều bao gồm vật lý trị liệu. Bác sĩ hoặc chuyên viên vật lý trị liệu có thể đề nghị các liệu pháp vật lý trị liệu nếu cơn đau kéo dài từ 2 – 6 tuần hoặc thường xuyên tái phát.

Một chương trình vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng thường bao gồm hai phần:

• Vật lý trị liệu thụ động giúp giảm các cơn đau lưng và hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng của thoái hóa cột sống.
• Các bài tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng nhằm tăng cường sức mạnh và phạm vi hoạt động cho người bệnh.

Theo các báo cáo khoa học, vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống thắt lưng giúp thúc đẩy quá trình phục hồi thoái hóa, cải thiện chức năng đĩa đệm và giảm đau nhanh chóng. Đồng thời, giúp cột sống linh hoạt hơn và giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm.

Tuy nhiên, người bệnh thực hiện các bài tập vật lý trị liệu thoái hóa đốt sống thắt lưng được khuyến khích luyện tập theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh các rủi ro không mong muốn.

Các bài tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng hiệu quả

Các bài tập vật lý trị liệu thoái hoá đốt sống lưng chủ động có thể hỗ trợ phục hồi cột sống và ngăn ngừa các rủi ro tái phát. Cụ thể, các bài tập được chuyên gia khuyến khích bao gồm:

Tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng kéo giãn cơ lưng

Tập kéo giãn cơ lưng giúp tăng khả năng vận động và giảm thiểu tình trạng đau nhức cho người bệnh. Mặt khác, nó còn thúc đẩy quá trình tuần hoàn lưu thông máu đến xương khớp. Người bệnh thoái hoá có thể lựa chọn tập với mức độ vừa phải hoặc nâng cao tùy theo thể trạng:

Mức độ vừa phải:

• Người bệnh nằm sấp trên sàn và thả lỏng chân tay theo chiều dọc của cơ thể.
• Dùng lực của thân trên từ từ nâng ngực và đầu khỏi mặt sàn rồi hít thở thật sâu.
• Giữ nguyên tư thế này trong vòng vài giây, rồi hạ người về vị trí ban đầu và thở ra từ từ.
• Người bệnh lặp lại quy trình 3 bước trên 7 – 10 lần.

Mức độ nâng cao:

• Nằm sấp, thả lỏng chân tay theo dọc theo cơ thể và hai tay đan phía sau gáy.
• Sử dụng lực của thân trên từ từ nâng đầu và ngực khỏi mặt đến mức độ cao nhất rồi hít vào thật sâu.
• Giữ nguyên tư thế này trong 5 giây, rồi hạ người và trở về tư thế ban đầu, đồng thời thở ra.
• Duy trì tần suất tập luyện kéo dãn cơ lưng 7 – 10 lần.

Bài tập với tư thế rắn hổ mang

Tư thế rắn hổ mang được áp dụng phổ biến và có tác dụng cải thiện tốt tình trạng thoái hóa cột sống. Nó tác động tới nhóm cơ vùng lưng dưới và giúp tăng độ đàn hồi của cột sống. Bài tập này không chỉ giảm thiểu tình trạng cứng cơ mà còn kiểm soát tốt triệu chứng đau nhức do bệnh gây ra.

Cách thực hiện như sau:

• Người bệnh nằm sấp trên thảm, hai tay để dưới vai và úp bàn tay xuống mặt sàn.
• Kết hợp lực của tay và cơ lưng để nâng thân trước lên cao.
• Hít sâu, đồng thời khép cùi chỏ vào trong và cuộn phần vai ra xa tai, rồi thả lỏng.
• Giữ nguyên tư thế này trong vòng 5 giây rồi trở về tư thế đầu tiên, mỗi ngày thực hiện 3 – 4 lần.

Tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng theo tư thế con mèo

Khi người bệnh thoái hoá cột sống lưng áp dụng việc tập luyện tư thế này thường xuyên sẽ tăng khả năng vận động của cột sống và thúc đẩy hoạt động lưu thông máu. Từ đó góp phần làm chậm quá trình thoái hóa.

Cách thực hiện như sau:

• Người bệnh quỳ gối lên sàn và đặt mông lên 2 chân. Hai tay chống phía trước và mở rộng 2 đầu gối rộng bằng vai. Sau đó chống thẳng 2 tay, mu bàn chân đặt sát xuống mặt sàn.
• Sử dụng cơ lưng để điều chỉnh hõm lưng, ngẩng cao mặt về phía trước đồng thời hít thật sâu.
• Thở ra, siết chặt cơ bụng và cơ hông, nâng lưng nhưng đầu cúi xuống mặt sàn.
• Giữ nguyên tư thế này trong vòng 5 giây rồi trở lại vị trí ban đầu.
• Thực hiện 7 – 10 lần để sớm cải thiện triệu chứng đau nhức.

Tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng giữ thăng bằng

Bài tập này tác động trực tiếp tới toàn bộ cơ bụng và giúp các đốt sống không bị lệch khỏi cột sống. Giữ thăng bằng rất phù hợp với những người bị chấn thương, thoát vị, thoái hóa vì có thể cải thiện chức năng vận động. Do vậy người bệnh nên thực hiện đúng cách với tần suất phù hợp.

Cách thực hiện như sau:

• Người bệnh quỳ gối trên thảm, chống hai tay xuống mặt sàn và rướn thân về phía trước.
• Đặt chân trái xuống mặt sàn, chân phải thẳng ra phía sau rồi đưa tay trái về phía trước và từ từ nâng chân phải song song với mặt sàn.
• Giữ nguyên động tác trong 5 giây rồi về tư thế ban đầu và thực hiện tương tự với chân còn lại.
• Mỗi ngày nên tập 2 – 3 lần, lặp lại động tác tác 7 – 10 lần.

Các bài tập tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng đều có hiệu quả tích cực trong việc hỗ trợ điều trị bệnh. Tuy nhiên, khi mới bắt đầu, người bệnh nên tập luyện dưới sự giám sát của các chuyên viên vật lý trị liệu để tránh xảy ra những rủi ro không đáng có.

Vật lý trị liệu thụ động chữa đau lưng

Bên cạnh các liệu pháp chủ động như tập vật lý trị liệu thoái hoá cột sống lưng thì căn bệnh này còn thường được chỉ định liệu pháp bị động. Tức là áp dụng các phương pháp mà không cần nỗ lực từ người bệnh. Thay vào đó, cần đến sự trợ giúp nhiều hơn từ các chuyên gia, bác sĩ, kỹ thuật viên.

Bấm huyệt, châm cứu

Theo quan điểm Đông y, trong cơ thể con người luôn có những dòng khí để cân bằng âm dương. Nếu dòng chảy này bị tắc nghẽn, cơ thể sẽ xuất hiện các bệnh lý, điển hình là các bệnh xương khớp.

Dựa trên nguyên lý hoạt động của khí, liệu pháp bấm huyệt, châm cứu sẽ giúp khai thông khí huyết, khôi phục sự cân bằng của khí. Từ đó giúp giảm đau và hồi phục chức năng cho các cơ quan. Ngoài ra, bấm huyệt, châm cứu cũng giúp kích thích dòng chảy của máu huyết cũng như thay đổi hoạt động não bộ.

Để thực hiện liệu pháp này, thầy thuốc sẽ dùng lực tay ấn hoặc kim châm chuyên dụng tác dụng trực tiếp vào huyệt đạo vùng cột sống lưng của bệnh nhân. Tùy thuộc vào triệu chứng cũng như chẩn đoán, thầy thuốc sẽ tiến hành dùng lực ấn hoặc châm kim trên bề mặt da tương ứng với các huyệt đạo khác nhau từ 20 – 40 phút mỗi vị trí.

Tia laser

Hiện nay, điều trị các bệnh lý xương khớp bằng laser đang trở nên phổ biến bên cạnh các phương pháp truyền thống như sử dụng thuốc và phẫu thuật.

Điều trị thoái hoá cột sống lưng bằng laser là phương pháp điều trị bảo tồn sử dụng tia laser nhằm mục đích đốt một lượng nhỏ nhân nhầy ở trung tâm đĩa đệm. Theo đó, áp lực nội đĩa sẽ giảm bớt, hạn chế nguy cơ nứt rách bao xơ và giảm mức độ chèn ép lên các dây thần kinh xung quanh. Khi được áp dụng phương pháp này, người bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện các triệu chứng như đau nhức, ê mỏi cơ, tê bì, nóng ran, châm chích,…

Điều trị bằng laser có mức độ xâm lấn thấp và thời gian thực hiện khá nhanh, chỉ khoảng 20 – 30 phút. Nếu có không vấn đề bất thường, người bệnh có thể trở về nhà sau 30 – 60 phút theo dõi tại bệnh viện.

Sử dụng thiết bị kéo dãn cột sống lưng

Kéo giãn cột sống bằng các thiết bị chuyên dụng là phương pháp điều trị cổ điển, nhưng đồng thời cũng là một trong các phương pháp hiện đại. Cổ điển vì được áp dụng từ giữa thế kỷ 18, hiện đại vì ngày nay phương pháp này được ứng dụng rộng rãi với các máy kéo giãn cột sống tiên tiến, hiện đại.

Dưới tác dụng của lực kéo giãn, hai thân đốt sống kế cận được tách xa nhau, làm tăng khoảng cách giữa các khoang gian đốt sống, thể tích khoang tăng làm giảm áp lực nội đĩa đệm. Từ đó giúp giảm chèn ép rễ thần kinh và giúp người nhanh chóng hồi phục.

Tuy nhiên, trường hợp người bệnh bị thoái hoá đốt sống lưng kèm loãng xương thì không áp dụng được phương pháp này. Hoặc nếu như tình trạng thoái hóa chưa đến mức khiến cấu trúc cột sống bị biến dạng thì cũng không nhất thiết phải áp dụng.

Diện chẩn

Kỹ thuật chữa bệnh bằng diện chẩn được tiến hành bằng cách dùng một số dụng cụ chuyên khoa để tìm kiếm và ấn vào các huyệt đạo. Người bệnh sẽ được tác động lên các huyệt đạo bằng búa gõ, dùng tay ấn, hơ ngải cứu, cây lăn,… để chữa bệnh.

Phương pháp này đòi hỏi người thực hiện phải nắm vững sơ đồ các huyệt đạo cũng như kỹ thuật cao. Quá trình chữa trị bệnh thoái hóa đốt sống lưng được chia thành 2 bước:

• Đầu tiên, thầy thuốc sẽ tiến hành hơ, lăn và bấm vào các huyệt đạo ở vị trí sống mũi của người bệnh. Tiếp đó, sử dụng các cây lăn chuyên dụng để lăn và gõ trực tiếp vào vùng đốt sống lưng bị thoái hoá. Bước thực hiện này có công dụng là khai thông và kích thích các huyệt đạo.
• Sau đó, tiếp tục day, hơ và bấm vào các huyệt đạo 19, 8, 26, 87, 34, 37, 243. Song song với đó là khai thông sinh huyệt tại các vị trí trán sống mũi và lòng bàn chân của người bệnh.

Trong những ngày đầu, người bệnh có thể cảm thấy một chút đau đớn và nhức vùng điều trị. Tuy nhiên, nếu áp dụng kiên trì và đều đặn thì công dụng chữa bệnh sẽ có hiệu quả sau thời gian từ 7 – 10 ngày.

Phương pháp chữa bệnh bằng diện chẩn đem lại hiệu quả cao mà lại không gây tốn kém chi phí, đồng thời hoàn toàn lành tính và có ít tác dụng phụ. Do đó, bệnh nhân thoái hoá hoàn toàn có thể yên tâm áp dụng để cải thiện sức khỏe.

Lưu ý trong quá trình điều trị vật lý trị liệu thoái hoá cột sống cổ

Trong quá trình áp dụng các phương pháp tập vật lý trị liệu thoái hoá cột sống lưng, để đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần chú ý:

• Tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị được chỉ định và chỉ thực hiện các bài tập khi có hướng dẫn của các chuyên gia vật lý trị liệu. Phương pháp vật lý trị liệu không đem lại kết quả nhanh chóng nên người bệnh phải kiên trì một thời gian nhất định mới thấy rõ hiệu quả..
• Tập luyện phù hợp với tình trạng bệnh của bản thân. Nếu thấy xuất hiện bất kỳ biểu hiện bất thường nào như nóng rát, cứng cơ, đau đớn quá mức hay sưng tấy thì cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
• Trong quá trình điều trị, không tự ý dùng thuốc nếu không có sự cho phép của các bác sĩ. Đồng thời, không tự ý sử dụng các thiết bị y khoa chữa thoái hóa cột sống lưng tại nhà (ví dụ như chiếu tia laser, tự bấm huyệt, châm cứu,…)
• Hạn chế những hành động như xoay lưng, vặn mình đột ngột và mang vác vật nặng trên vai. Trong trường hợp phải sử dụng một tư thế liên tục trong thời gian dài như lái xe đường dài, làm việc với máy tính,… cần vận động, thư giãn cho vùng lưng.
• Không ngủ gục trên bàn, không nên nằm đệm quá mềm hoặc quá cứng và không nằm lâu trên võng, sofa,…
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: tăng cường thực phẩm nhiều canxi, khoáng chất, vitamin và các chất chống viêm tự nhiên như sữa, hải sản,cải bó xôi, súp lơ xanh, chanh, cam,… Hạn chế dầu mỡ, nội tạng động vật, bia, rượu, thuốc lá và các chất kích thích.
• Tái khám theo đúng lịch hẹn theo chỉ định của bác sĩ.

Tập vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng có thể giúp giảm đau, tăng cường các cơ lưng và hỗ trợ làm chậm quá trình bệnh thoái hóa. Người bệnh nên lập kế hoạch tập luyện thường xuyên cùng cường độ phù hợp để cải thiện các triệu chứng bệnh và ngăn ngừa các rủi ro liên quan.

Thông tin hữu ích

• TOP 5 Cách chữa thoái hóa cột sống HIỆU QUẢ, dễ ÁP DỤNG
• Thoái hóa cột sống nên ăn gì, kiêng gì để phục hồi nhanh?