Phục Hồi Chức Năng Gãy Mâm Chày Và Lưu Ý Quan Trọng

Gãy mâm chày là một tổn thương xương nghiêm trọng thường xảy ra do nguyên nhân chấn thương. Việc phục hồi chức năng xương, cơ là một trong những yếu tố quan trọng nhất để bệnh nhân có thể hoạt động được bình thường trở lại sau điều trị. Cùng tìm hiểu về các nguyên tắc và lưu ý quan trọng khi thực hiện việc phục hồi chức năng gãy mâm chày trong bài viết dưới đây

Vì sao cần phục hồi chức năng gãy mâm chày?

Mâm chày là một phần quan trọng của xương đầu gối, nó có thể bị gãy dưới các tác động mạnh, đột ngột, như tai nạn giao thông hoặc chấn thương trong thể thao. Tình trạng này ảnh hưởng đến cả hệ thống khớp và có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.

Khả năng phục hồi của gãy mâm chày phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Trong y học hiện đại, gãy xương mâm chày được phân loại thành năm loại, từ nhẹ đến nghiêm trọng. Trong trường hợp nhẹ, điều trị có thể bao gồm việc sử dụng bó bột, thuốc giảm đau và kháng viêm, cùng với vật lý trị liệu. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể cần phẫu thuật kết xương, sử dụng nẹp nâng đỡ hoặc khung bất động ngoài để cố định ổ gãy.

Quá trình phục hồi chức năng của gãy mâm chày rất quan trọng để tránh tình trạng teo cơ và khô cứng ổ khớp. Bằng cách kết hợp điều trị và vật lý trị liệu, người bệnh có thể dần dần hồi phục và trở lại hoạt động như bình thường. Tuy nhiên, thời gian phục hồi có thể kéo dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiên trì từ người bệnh.

Phương pháp điều trị và phục hồi chức năng gãy mâm chày

Như đã nói ở trên, gãy mâm chày là một chấn thương nghiêm trọng và việc điều trị cũng như quá trình chăm sóc phục hồi chức năng hậu điều trị đòi hỏi sự chỉ dẫn và giám sát cẩn thận từ các chuyên gia y tế. Dưới đây là phương pháp điều trị và nguyên tắc phục hồi chức năng sau gãy mâm chày:

Các yếu tố quan trọng trong điều trị gãy mâm chày

Trong quá trình điều trị gãy mâm chày, các yếu tố sau đây sẽ được xem xét:

• Sức khỏe tổng thể của bệnh nhân: Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe chung của bệnh nhân để quyết định liệu pháp điều trị phù hợp.
• Nguyên nhân chấn thương: Hiểu nguyên nhân gây gãy mâm chày giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất.
• Mức độ nghiêm trọng của chấn thương: Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ gãy xương để xác định liệu cần phẫu thuật hay không.
• Tình trạng tổn thương mô mềm: Bác sĩ cũng sẽ xem xét tổn thương của mô mềm xung quanh mâm chày để định hình phương án điều trị.

Điều trị không phẫu thuật có thể được lựa chọn trong các trường hợp sau:

• Bệnh nhân có tình trạng sức khỏe tổng thể kém, không phù hợp với phẫu thuật.
• Người ít hoạt động.
• Gãy xương chày mức độ nhẹ.

Trong điều trị ban đầu, bác sĩ có thể sử dụng các phương tiện như bó bột hoặc nẹp cố định để giữ cho xương ổn định và hỗ trợ quá trình lành mạnh. Điều trị phẫu thuật có thể được áp dụng trong các trường hợp gãy xương nghiêm trọng hoặc phức tạp, bao gồm gãy xương hở hoặc không liền sau điều trị không phẫu thuật.

Các phương pháp phẫu thuật bao gồm đóng đinh nội tủy, sử dụng nẹp vít hoặc cố định ngoài. Quá trình phục hồi sau phẫu thuật thường cần vật lý trị liệu để khôi phục chức năng và giảm đau.

Nếu có bất kỳ dấu hiệu biến chứng nào, như nhiễm trùng, bệnh nhân nên thảo luận kịp thời với bác sĩ để điều chỉnh phương pháp điều trị. Chăm sóc sau điều trị cũng rất quan trọng để đảm bảo quá trình lành mạnh suôn sẻ.

Nguyên tắc khi điều trị phục hồi chức năng gãy mâm chày

Mục tiêu cuối cùng của quá trình phục hồi là giúp người bệnh có thể trở lại hoạt động hàng ngày và hoạt động vận động như trước. Điều này bao gồm việc lấy lại dáng đi tự nhiên và hoạt động với độ linh hoạt và sức mạnh tối đa. Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản trong quá trình phục hồi:

• Vật lý trị liệu từ sớm: Sau phẫu thuật và cố định mâm chày, bắt đầu vật lý trị liệu là cần thiết. Điều này giúp tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của cơ bắp, đồng thời giảm nguy cơ teo cơ và khô cứng khớp. Bằng cách này, bệnh nhân có thể khôi phục chức năng vận động nhanh chóng và hiệu quả.
• Cố định điểm gãy: Trong giai đoạn bất động ban đầu, cố định điểm gãy là rất quan trọng để đảm bảo sự lành mạnh của xương. Đồng thời, việc này cũng giảm đau và nguy cơ phù nề ở vùng khớp đầu gối, cũng như ngăn chặn sự hình thành của huyết khối tĩnh mạch.
• Tập luyện đa chiều: Khi bắt đầu tập luyện, các bài tập cần được thiết kế để kích thích tất cả các nhóm cơ từ cẳng chân, qua đầu gối, đến bắp đùi. Điều này giúp cải thiện sự linh hoạt, tăng cường sức mạnh và khôi phục hoàn toàn chức năng vận động của khớp gối.

Nhìn chung, việc tuân thủ các nguyên tắc trên trong quá trình phục hồi chức năng sau gãy mâm chày là quan trọng để đảm bảo sự thành công khôi phục khả năng vận động và tránh các biến chứng sau này.

Hướng dẫn chi tiết quá trình phục hồi chức năng gãy mâm chày

Quá trình phục hồi chức năng sau gãy xương có thể kéo dài lên tới 6 tháng tùy thuộc vào sức khỏe bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Dưới đây là hướng dẫn phục hồi chức năng vận động của xương chày sau phẫu thuật:

• Ngày 1 – 3 sau phẫu thuật: Bắt đầu với tập luyện thụ động tại giường, như khép chân và duỗi các ngón chân và cổ chân. Bệnh nhân cũng cần thường xuyên kiểm tra vùng khớp gối và bàn chân để phát hiện sự sưng phù.
• Ngày 3 – 7: Bệnh nhân tiếp tục tự thực hiện các bài tập tại nhà, bao gồm xoa bóp vùng cơ đùi, xương chày và khớp gối để thả lỏng. Đồng thời, bắt đầu làm quen với việc di chuyển hai chân trên giường và dần dần thực hiện các bài tập đi trở lại.
• Ngày 10 – 15: Bệnh nhân tiến vào giai đoạn tập đứng và đi, cùng với việc tập luyện cường độ và tốc độ dần dần. Tập trung vào việc tăng cường sức mạnh của cơ và vận động khớp gối.
• 15 ngày – 1 tháng sau: Đầu gối đã có thể gập được từ 60 đến 90 độ, bệnh nhân tập trung vào dồn trọng lực lên chân bị gãy mâm chày. Tập đi lại nhiều hơn để tăng cường tuần hoàn máu và khôi phục chức năng vận động.
• 4 – 8 tuần sau: Tình trạng sức khỏe của bệnh nhân cải thiện đáng kể, có thể đi cùng với tạ chân để tăng cường sức mạnh cơ bắp và vận động khớp gối tối đa. Tập duỗi thả chân xuống giường để khôi phục khả năng vận động tốt nhất.

Sau khoảng 2 tháng thực hiện vật lý trị liệu, bệnh nhân có thể lấy lại được khả năng vận động từ 90 – 120 độ. Tiếp tục tập luyện dựa trên phác đồ phù hợp để nhanh chóng phục hồi và trở lại hoạt động như bình thường trong khoảng thời gian từ 3 – 5 tháng.

Lưu ý cho bệnh nhân phục hồi chức năng mâm chày bị gãy

Quá trình phục hồi sau gãy mâm chày có thể kéo dài từ 3 – 6 tháng, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi người. Việc kiên nhẫn và tuân thủ đúng phác đồ là chìa khóa để đạt được kết quả tốt nhất. Trong quá trình phục hồi chức năng sau gãy mâm chày, các lưu ý quan trọng cần được tuân thủ:

• Kiên trì và nỗ lực: Quá trình phục hồi yêu cầu sự kiên trì và cố gắng từ bệnh nhân. Gia đình cũng cần hỗ trợ tinh thần và thúc đẩy bệnh nhân thực hiện các bài tập hàng ngày.
• Đến các trung tâm hỗ trợ: Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người bệnh nên đến các cơ sở có kỹ thuật viên, bác sĩ giám sát quá trình phục hồi. Tại đây, họ sẽ được hướng dẫn và theo dõi kỹ lưỡng.
• Tái khám định kỳ: Người bệnh cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu bất thường sau gãy mâm chày như đau đớn, sưng phù hoặc biến dạng. Nếu cần, họ nên tái khám để được tư vấn và điều trị kịp thời.
• Chế độ dinh dưỡng: Xây dựng chế độ ăn uống giàu canxi và các dưỡng chất hỗ trợ sức khỏe xương khớp.
• Nghỉ ngơi điều độ: Kết hợp giữa tập luyện và nghỉ ngơi là cực kỳ quan trọng để tránh tình trạng quá tải và thúc đẩy quá trình phục hồi.

Hy vọng những thông tin được chia sẻ trên này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình phục hồi chức năng gãy mâm chày. Việc kiên trì và tuân thủ tuyệt đối hướng dẫn của bác sĩ trong và sau khi điều trị sẽ giúp bệnh nhân sớm lấy lại khả năng hoạt động bình thường.