Châm Cứu Thoái Hóa Khớp Gối Có Thật Sự Hiệu Quả Không?

Châm cứu thoái hóa khớp gối là phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn, ít tác dụng phụ, được nhiều người tin tưởng lựa chọn. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cơ chế hoạt động cũng như quy trình thực hiện phương pháp này. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn đọc hiểu rõ hơn về hình thức điều trị này.

Cơ chế tác động của châm cứu thoái hóa khớp gối

Khớp gối được coi là “bản lề” quan trọng của cơ thể, phải gánh vác trọng trách nâng đỡ và điều hòa vận động cho toàn bộ phần thân dưới. Theo thời gian, sụn khớp – lớp đệm bảo vệ đầu xương – dần dần hao mòn, lão hóa, không còn đủ khả năng che phủ và bôi trơn khớp gối hiệu quả. Hệ quả là bề mặt sụn trở nên sần sùi, gồ ghề, thậm chí hình thành gai xương, dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp gối.

Châm cứu thoái hóa khớp gối là phương pháp y học cổ truyền sử dụng kim châm và nhiệt để kích thích các huyệt đạo trên cơ thể. Từ đó giúp giảm đau, cải thiện vận động và điều trị thoái hóa khớp gối.

Hiệu quả điều trị thoái hóa khớp gối của phương pháp châm cứu đến từ cơ chế tác động đa chiều. Bao gồm:

Phản ứng tại chỗ:

• Kích thích huyệt đạo: Khi kim châm tác động vào huyệt đạo, các cơ quan thụ cảm tại chỗ sẽ bị kích thích, truyền tín hiệu thần kinh đến tủy sống và não bộ.
• Ức chế phản xạ bệnh lý: Tín hiệu thần kinh này sẽ kích thích giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh như endorphin, enkephalin, có tác dụng giảm đau, chống viêm, giãn cơ.
• Giảm đau: Nhờ tác dụng ức chế phản xạ bệnh lý và giải phóng các chất giảm đau, cơn đau nhức do thoái hóa khớp gối được thuyên giảm hiệu quả.

Phản ứng tiết đoạn:

• Điều chỉnh cảm giác và phản ứng: Kích thích huyệt đạo còn ảnh hưởng đến các vùng tiết đoạn tủy sống liên quan, giúp điều chỉnh lại cảm giác và phản ứng bất thường do bệnh lý gây ra.
• Cải thiện vận động: Giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng như tê bì, co cứng cơ, hạn chế vận động khớp gối.

Phản ứng toàn thân:

• Cải thiện sức khỏe tổng thể: Kích thích huyệt đạo như Nhân trung, Hợp cốc sẽ tác động đến hệ thống thần kinh trung ương, làm thay đổi hoạt động của hệ thống nội tiết.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Châm cứu giúp cơ thể tăng cường sản xuất kháng thể và bạch cầu, nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả hơn.

Châm cứu đau khớp gối có khỏi hoàn toàn không?

Theo quan điểm Đông y, thoái hóa khớp gối thuộc phạm vi chứng Tý, do sự ứ trệ khí huyết. Châm cứu là phương pháp điều trị hiệu quả, giúp cải thiện triệu chứng và hỗ trợ phục hồi chức năng khớp gối.

Điểm độc đáo của phương pháp này nằm ở việc tác động sâu vào căn nguyên, kích thích tái tạo và bảo vệ sụn khớp, ngăn ngừa thoái hóa. Đồng thời, giúp cân bằng cơ thể, nâng cao sức đề kháng, đẩy lùi các yếu tố gây hại. Nhìn chung, phương pháp này mang lại hiệu quả lâu dài, hạn chế tối đa nguy cơ tái phát bệnh.

Tuy nhiên:

• Châm cứu không thể chữa khỏi hoàn toàn thoái hóa khớp gối: Đây là bệnh lý mạn tính, diễn biến theo thời gian. Châm cứu chỉ giúp cải thiện triệu chứng, hỗ trợ phục hồi và hạn chế tiến triển của bệnh.
• Hiệu quả châm cứu phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Thể trạng bệnh nhân, giai đoạn bệnh, kỹ thuật châm cứu,…
• Cần kết hợp châm cứu với các phương pháp điều trị khác: Áp dụng thêm vật lý trị liệu, tập luyện, sử dụng thuốc,… để đạt hiệu quả tốt nhất.

Các huyệt đạo châm cứu khi bị thoái hóa khớp gối

Theo quan điểm Y học cổ truyền, mỗi bệnh xương khớp sẽ có những biểu hiện và mức độ nặng nhẹ khác nhau. Bác sĩ sẽ căn cứ vào thể bệnh cụ thể của mỗi người để đưa ra phác đồ châm cứu phù hợp. Những huyệt đạo được chọn thường có tác dụng thông kinh lạc, tán hàn, trừ thấp, hoạt huyết, giảm đau.

• Tất nhãn: Nằm ở chỗ lõm phía sau đầu gối, chỗ lõm giữa gân cơ bắp chân và gân cơ mông. Công dụng là giảm đau, lợi tiểu, điều trị thoái hóa khớp gối, liệt chi dưới, đau bắp chân.
• Độc tỵ: Nằm ở chỗ lõm phía ngoài đầu gối, dưới xương bánh chè, chỗ lõm giữa gân cơ tứ đầu đùi và gân cơ bắp chân. Có công dụng giảm đau, giảm viêm, điều trị thoái hóa khớp gối, đau khớp gối, đau bắp chân.
• Huyết hải: Nằm ở giữa phần khe của cơ rộng trong và cơ may, cách mép ngoài xương ống chân 9cm. Công dụng là điều huyết, thanh huyết, điều trị thoái hóa khớp gối, đau khớp gối, thiếu máu não, suy nhược cơ thể.
• Lương khâu: Nằm ở giữa 2 đường gân cách gối 2 thốn, giúp giảm đau, điều trị thoái hóa khớp gối, đau khớp gối, đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu.
• Âm lăng tuyền: Nằm ở chỗ lõm dưới xương chày, phía mặt trong của chân, cách mắt cá chân 3 thốn. Công dụng chính là điều trị thoái hóa khớp gối, viêm khớp gối, đau khớp gối, phù nề khớp gối.
• Tuyệt cốt: Nằm ở giữa cơ ngắn và cơ dài của xương ống tạo thành chỗ lõm, giúp trị viêm, trị thoái hóa khớp gối, đau khớp gối, tê bì chân.
• Thận du: Nằm ở chỗ lõm phía sau thắt lưng, giữa 2 gai đốt sống thắt lưng thứ 2 và thứ 3. Có công dụng bổ thận, tráng dương, điều trị thoái hóa khớp gối, đau thắt lưng, mỏi gối, liệt chi dưới.

Lưu ý: Trên cơ thể con người, các huyệt đạo thường nằm rất gần nhau. Nếu không có chuyên môn, rất dễ nhầm lẫn, dẫn đến việc châm nhầm huyệt, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: Tổn thương các cơ quan, mạch máu, dây thần kinh, nhiễm trùng, mất máu,… .Vì vậy, người bệnh không thể tự châm cứu mà hãy tìm đến các cơ sở uy tín để được các chuyên gia trợ giúp.

Quy trình thực hiện châm cứu thoái hóa khớp gối

Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn cần kiên trì thực hiện châm cứu theo liệu trình, kết hợp với các biện pháp điều trị khác và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ. Cụ thể, quy trình châm cứu cho bệnh nhân thoái hóa khớp gối được thực hiện theo các bước sau:

Thăm khám và chẩn đoán:

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, triệu chứng, khám tổng quát và thực hiện các kiểm tra cần thiết để đánh giá tình trạng thoái hóa khớp gối của bệnh nhân.
• Đánh giá chẩn đoán: Dựa trên kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán sơ bộ và xác định mức độ thoái hóa khớp gối của bệnh nhân.
• Tư vấn và hướng điều trị: Bác sĩ sẽ giải thích cho bệnh nhân về tình trạng bệnh, phương pháp châm cứu và những lưu ý cần thiết, sau đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng bệnh nhân.

Chuẩn bị cho châm cứu:

• Bác sĩ: Chuẩn bị dụng cụ châm cứu bao gồm kim châm, bông gòn, cồn sát khuẩn, khay đựng dụng cụ,… Đồng thời rửa tay sạch sẽ trước khi thực hiện châm cứu.
• Phòng châm cứu: Cần đảm bảo sạch sẽ, thoáng mát, yên tĩnh.
• Bệnh nhân: Cởi bỏ quần áo ở khu vực cần châm cứu, giữ ấm cơ thể. Thông báo cho bác sĩ nếu đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là thuốc chống đông máu.

Thực hiện châm cứu:

• Làm công tác tư tưởng: Bác sĩ sẽ trò chuyện với bệnh nhân để giúp họ giải tỏa căng thẳng và tạo cảm giác thoải mái trước khi châm cứu.
• Kích thích kinh lạc: Có thể sử dụng các phương pháp như xoa bóp, day ấn huyệt, châm cứu điện để kích thích kinh lạc, giúp tăng cường lưu thông khí huyết và giảm đau. Bác sĩ cũng có thể cho bệnh nhân uống trà thảo mộc để hỗ trợ quá trình điều trị.
• Sát trùng và khử trùng dụng cụ châm cứu: Đây là bước quan trọng bắt buộc phải thực hiện để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
• Xác định huyệt đạo: Xác định các huyệt đạo phù hợp để châm cứu dựa vào tình trạng bệnh lý của từng bệnh nhân. Sử dụng kim châm chuyên dụng để châm vào các huyệt đạo đã xác định, điều chỉnh độ sâu, độ nông của kim châm và thời gian lưu kim phù hợp.
• Quan sát phản ứng của bệnh nhân: Bác sĩ sẽ theo dõi và quan sát phản ứng của bệnh nhân trong suốt quá trình châm cứu. Nếu nhận thấy có bất kỳ biểu hiện nào bất thường, bác sĩ sẽ điều chỉnh kỹ thuật châm cứu hoặc rút kim châm ra.
• Rút kim châm: Sau khi châm cứu xong, kim châm sẽ được rút ra, sau đó tiến hành sát khuẩn lại các huyệt đạo.

Hướng dẫn sau châm cứu: Bác sĩ sẽ dặn dò bệnh nhân về chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng sau khi châm cứu. Sau đó hẹn lịch tái khám và điều trị tiếp theo.

Một số điều cần lưu ý

Dù châm cứu là phương pháp điều trị hiệu quả cho thoái hóa khớp gối, nhưng cũng có một số chống chỉ định cần lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Chống chỉ định:

• Phụ nữ mang thai: Châm cứu có thể kích thích huyệt đạo gây chuyển dạ sớm, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.
• Người có bệnh lý về máu: Châm cứu có thể gây chảy máu nên những người bị rối loạn đông máu, hemophilia,… không nên thực hiện.
• Người có bệnh lý về tim mạch: Châm cứu có thể ảnh hưởng đến nhịp tim và huyết áp, không dành cho người bị nhồi máu cơ tim, suy tim,… Phương pháp này cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của máy tạo nhịp, vì vậy người đang sử dụng máy tạo nhịp tim không nên áp dụng.
• Người có bệnh lý về thần kinh: Người động kinh, rối loạn tâm thần,… không nên thực hiện vì châm cứu có thể kích thích hệ thần kinh.
• Vùng da tại vị trí châm cứu bị tổn thương: Châm cứu có thể khiến các vết lở loét, nhiễm trùng lan rộng.

Lưu ý:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi châm cứu: Việc châm cứu cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn về Y học cổ truyền để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Chọn cơ sở y tế uy tín: Nơi hoạt động hợp pháp, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại sẽ mang đến kết quả điều trị tốt nhất.
• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Sau khi châm cứu, bạn cần tuân thủ theo hướng dẫn về chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và nghỉ ngơi.
• Kiêng vận động mạnh: Tránh vận động mạnh hoặc mang vác vật nặng sau khi châm cứu.
• Bổ sung dinh dưỡng: Áp dụng chế độ ăn uống đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho khớp như: canxi, glucosamine, chondroitin,… Hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia, thuốc lá, chất kích thích,…
• Theo dõi sức khỏe: Luôn chú ý đến tình hình sức khỏe và báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Trên đây là thông tin chi tiết về phương pháp châm cứu thoái hóa khớp gối. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn cần lưu ý những chống chỉ định và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.